Türkiye’nin en iyilerinde hangi sahaflar var. Yani eski kitap alıp satanlar. Onların yaptığı bu işe sahaflık deniyor. Sahafın müşterileriyle ilişkileri çok kuvvetli oluyor. Zaten dükkana değil, sahafa gidiyor meraklısı. Bu işin okulu yok, hepsi alaylı.

Mesela aşağıdaki en iyiler listesinde yer alan birkaç tanesi işe Tommiks Teksas satarak başlamış. Sahafları sıkıcı yerler olarak düşünüyorsanız, fena halde yanılıyorsunuz. Haftasonları sohbet grupları, çaylı börekli toplantılar, müzayedeler derken görüyorsunuz ki sahaflarda bambaşka bir sosyal hayat var. Müşteriler genellikle yazar-çizer. İçlerinde 1929’da basılmış kitapların meraklısı da var, dükkana düşen tek Fransızca kitabı atlamayan da. Bazı müdavimlerin ise sahaftan daha çok kitabı var.

En iyi sahafları belirleyebilmek için her biri kitapla haşır neşir, kitap meraklısı, araştırmacı olan jüri üyelerine sorduk. Tecrübelerine dayanarak beşer sahaf adı verdiler. En fazla adı geçen sahaflar Türkiye’nin en iyilerini ortaya çıkardı. İstanbul sahafları listenin neredeyse tamamını kaptı, kitap kurtlarının ikinci adresi ise Ankara. İşte Türkiye’nin en iyi sahafları.

SAHAF DİL-TARİH

Hem kitap topluyor, hem yazıyor, hem satıyor

Sahaf Dil-Tarih, bu sene 20. yaşını kutluyor. Sahibi Sami Önal, Türk Dili ve Edebiyatı mezunu. Edebiyat öğretmenliği yaptı, gazetelerde 100’e yakın makalesi yayınlandı, 8 kitabı var. Son olarak Hüsrev Gerede’nin anılarını kitaplaştırdı. 30 bin kitap var. Elindekileri ilgilenenlere ulaştırmak, Sami Önal’ın en büyük amacı. Yurtdışındaki bilim merkezlerine ve üniversitelere, yurtiçinde de ilgilendiğine inandığı kişilere posta yoluyla servis veriyor. İnternet sitesi açmayı düşünüyor. Tarih, edebiyat, sanat, felsefe, politikayla ilgili kitaplar, Osmanlıca kitaplar, el yazması kitaplar, eski kartpostallar, beratlar, fermanlar ve eski dergiler var. Ders kitabı yok. Yabancı dilde Türkiye, Anadolu ve Osmanlı’yla ilgili antik kitaplar var. Sami Bey, kendisine gelen insanlara Osmanlıca’ya aşina bir insan olarak yardımcı oluyor. Ömer Koç, Enis Batur, Zafer Toprak, akademisyenler ve yurtdışından türkologlar en iyi müşterileri.

Kadıköy, İstanbul (216) 345 10 79.

SAHAF TURKUAZ

Kıdemli müşteriye özel servis

Türk Dili ve Edebiyatı mezunu Nedret İşli 78 yılından beri sahaflık yapıyor, dükkanı ise 2 senelik. 40 bine yakın kitap var. Tarih ve edebiyat ağırlıklı kitapların dışında cilt yapımıyla ilgili kitaplar, tıbbi ve teknik kitaplar, hukuk kitapları, eski ciltli kitaplar var. Kıdemli müşterilere gelen kitaplar haber veriliyor. Yurtiçi ve yurtdışına posta yoluyla servis veriliyor. Ders kitabı yok. Fransızca, İngilizce, İtalyanca, Almanca kitaplar var. Kitapların çoğu antikaya yakın kıymetli kitaplar. Cumartesi günleri gelen müşterilerle sohbetlere ayrılıyor. Enis Batur, Selçuk Altun, Hüsrev Hatemi, yazarlar, araştırmacılar müşteriler arasında. Galatasaray, İstanbul (212) 245 45 84. www.sahaf-turkuaz.com.

LİBRAİRİE DE PERA

Kitap müzayedeleri düzenliyorlar

Elektronik mühendisliği ve siyasal bilgiler mezunu Uğur Güraçar’ın sahibi olduğu Librairie de Pera 18 yıldır hizmet veriyor. 50 bin kitap ve 50 bine yakın başlık var. İlgilenenlere her ay yeni eklenen kitapların yer aldığı bir katalog postalanıyor. Yurtiçi ve yurtdışına satış yapılıyor. Türk tarihi, edebiyatı, kültürüyle ilgili araştırmalar ağırlıkta. Ders kitabı yok. Türkçe ve Osmanlıca’nın dışında başka dillerde kitaplar da var. Kitap ağırlıklı müzayedeler düzenleniyor. Akın Öngör, Tunç Uluğ, Prof. Dr. Celal Şengör, yurtdışından banka sahipleri en iyi müşterileri. Tünel, İstanbul (212) 253 80 80. www.ldp.com.tr.

MÜTEFFERİKA

10 yıldır kitap dergisi çıkarıyor

Sahibi Lütfü Sayman, teknolojiden çok hoşlanmıyor. Arayan bulur zaten deyip teknolojiyi reddediyor. ‘‘Bu iş biraz alaylı işi, bilenlerle düşe kalka öğreniyorsunuz bu işi’’ diyor. O da Teksas, Tommiks toplayarak başlamış bu işe ve 30 yıldır sahaflık yapıyor. Daha ziyade tarihle ilgili kitaplarla ilgileniyor. 15-20 bin civarında kitap var. Eski harfle yazılmış kitaplara, evrak ve yazmalara yönelik çalışıyor. İlgilisi olduğu müşterisine yeni bir şey geldiğinde haber veriyor. İnternet sitesi yok. Mütefferika isminde 1993’ten beri yayımlanan bir dergi de çıkartıyorlar. Erol Üyepazarcı, Nuri Akbayar, Ferda Anaoğul gibi müdavim isimlerin biraraya geldiği cumartesi toplantıları yapıyorlar. Kadıköy, İstanbul (216) 336 47 34.

PERA ASLIHAN

Tommiks Teksas satarak başladı

Sahibi Halil Bingöl, 1966 yılında sinemaların önünde Teksas, Tommiks satarak bu işe bulaşmış. İktisat mezunu ama hiç iktisatçılık yapmadı. Hakkari’de bir kitap varsa, otobüse, uçağa atlayıp hemen gider alırmış. Antika kitaplar bulunuyor ama o işe fazla girmiyor. Özellikle imzalı kitapları topluyor. Mesela, Reyting Hamdi diye bildiğimiz Hamdi Alkan imzalı kitaplara bayılıyor ve en iyi müşterilerinden biri de o. Grek, Ermeni, İbrani, Arap harfleriyle basılmış Türkçe kitaplar var. Tarih, coğrafya, edebiyat kitapları çoğunlukta. 25 kuruşluk otobüs biletinden, tramvay biletine kadar herşeyi orada bulursunuz.

Eski kartvizitler, piyango biletleri de var. Müşterisinin ilgisini çekecek bir kitap gelirse o kişi telefonla haberdar ediliyor. Müşteri de kendilerine güvendiğinden görmeden bile kitabı alabiliyor. Türkiye’nin heryerine katalog gönderiyorlar ve katologdan sipariş alıyorlar. Galatasaray, İstanbul (212) 243 08 46. İnternet siteleri yok. e-mail barisim@superonline.com.

SİMURG

50 bin kitabı olan müşteri

Sahipleri Mehmet, İbrahim ve Coşkun Yılmaz. Türkiye ile ilgili çıkmış her konu onların ilgi alanında. Türkiye tarihi, sanatı, müziği, edebiyatı, coğrafyası, stratejisi vs. 50 binin üzerinde çeşitli kitapları var. Her sahaf gibi onlarında müdavimleri var ve ilgisi olduğunu düşündükleri müşterilerini telefonla mutlaka haberdar ediyorlar. Mesela bir müşterileri şu ana kadar çıkmış her Fransızca kitabı almış ve bu müşterilerde tam 50 bin kitap varmış. Bir başka müşterisi ise Türkiye’deki 1929 ve 1930’da yayınlanmış tüm kitapları topluyormuş. İnternetten satışı var. Simurg’un internet sitesinden 11 bin kitaba ulaşabiliyorsunuz. Fakat siteye yüklenmeyi bekleyen tam 700 koli kitap daha bulunuyor. Beyoğlu, İstanbul (212) 292 47 47. www.simurg.com.tr.

SANAT KİTABEVİ

Dergi koleksiyonları yapıyorlar

1987 yılında kuruldu. Sahibi Ahmet Yüksel, Türkoloji mezunu. Kitabevinde 30-40 bin kitap var. Türkiye, Ortadoğu, Balkanlar üzerine yapılmış araştırmaların yanısıra tarih, arkeoloji, folklor, felsefe ile ilgili kitaplar ve dergi koleksiyonları var. Birçok yabancı dilde kitap bulmak mümkün. Yurtiçi ve yurtdışına hizmet veriliyor. Meraklısına gelen kitaplar haber veriliyor. Yılda bir defa kitap müzayedesi düzenleniyor. Mart’ta 10. müzayede var. Kızılay, Ankara, (312) 418 62 03. www.sanatkitabevi.com.tr.

DİLMEN KİTABEVİ

184 metrekare depo kitap dolu

Sahibi İbrahim Manav. Kitaplarla ilgilenmeye çok küçük yaşta başlayan Manav, alaylı yetişenlerden. El yazması kitap uzmanı. Dilmen Kitabevi 1964 yılında kurulmuş. 184 metrekarelik bir deposu var. Gelen kitaplar, ilgilenenlere haber veriliyor. Telefon ve faksla sipariş alınıp, şehir veya yurtdışına kargoyla gönderiliyor. İngilizce, Rusça, Fransızca, Osmanlıca ve Arapça eserler bulunuyor. Ağırlıklı olarak tarih, edebiyat ve sanat kitapları var. Ders kitabı satmıyor. Antika değerinde eserler var. Müdavimleri arasında Celal Şengör, Cem Boyner, Zeynel Abidin Erdem, İlber Ortaylı, Hüsrev ve Hüseyin Hatemi var. Beyazıt, İstanbul (212) 527 99 34.

ENDERUN KİTABEVİ

Çaylı börekli kültür toplantıları

İsmail Özdoğan’ın sahibi olduğu Enderun Kitabevi 1969 yılından bu yana hizmet veriyor. Asker kökenli olan Özdoğan, emeklilikten sonra hobisini işe dönüştürmüş. Sahaf dükkanının kendisi küçük ama aslında 3 büyük deposu var. Müşterinin aradığı kitap not alınıyor ve depolardan bulunup çıkarıldıktan sonra her pazartesi müşteriye teslim ediliyor. Ellerinde yaklaşık 50-60 bin kitap var. Ticari anlayışlarına uygun olmadığı ve takip etmesi güç olduğundan müşterilerini yeni gelen kitaplardan haberdar etmiyorlar. Her ayın son Cumartesi günü çaylı, börekli kültür toplantıları düzenleniyor. İnternet adresi yok. Ağırlıklı olarak tarih ve edebiyat kitapları bulunuyor. Uzmanlık alanı Osmanlıca tarih kitapları. Ders kitabı veya yabancı dilde eser yok. Antika değerinde kitaplar var ancak uzun süre ellerinde kalmıyor. Müdavimleri arasında İlber Ortaylı, Mehmet Şevket Eygi, Murat Bardakçı, Kadir Mısıroğlu bulunuyor. Vezneciler, İstanbul (212) 528 63 18.

BAHTİYAR

Osmanlıca belgelerde uzman

Sahibi Bahtiyar İstekli. Bu işe üniversitede cep harçlığını çıkarmak için başlamış, 13 yıldır profesyonel olarak sahaflık yapıyor. Daha çok tarihle ilgili kitaplar ve özellikle hatıratlar onun ilgi alanında. Osmanlıca belgeleri inceleyip, ilgililerine öneriyor. Sipariş üzerine araştırma da yapıyor. Ders kitabı bulundurmuyor. Kadıköy, İstanbul (216) 349 13 66- (532) 514 67 06

KİTAP MERAKLISI VE ARAŞTIRMACILARDAN OLUŞAN BÜYÜK JÜRİ

Gazeteci, yazar

Doğan Hızlan

Prof. Dr.Öğretim üyesi, tarihçi

Zafer Toprak

Öğretim üyesi, imzalı kitap koleksiyon-cusu

Prof. Haluk Oral

Popüler tarihçi, reklamcı

Gökhan Akçura

Osmanlıca çevirmeni

Yücel Demirel

Şair, yazar

Hilmi Yavuz

Yakın tarih araştırmacısı

Erol Sadi Erdinç

Bankacı, koleksiyoner, yazar

Selçuk Altun

Kitap koleksiyoncusu

Erol Üyepazarcı

Gazeteci, yazar

Nuray Mert